30 de nov. de 2013

10 anos de norma.3

O alumnado de 4º da ESO é o mesmo que hai dez anos comenzou o proceso de aprendizaxe da lecto-escritura no primeiro curso de primaria. Tamén  fixeron dez anos, no pasado mes de xullo as normas RAG. Polo tanto este alumnado é o primero que pasou toda a súa etapa educativa nun sistema educativo rexido polas normas ortográficas do 2003.
E quixemos celebralo, amosando o orgullo de termos unha lingua culta, cunha tradición literaria milenaria recollendo estas foto-ideas. Esperamos que vos gusten.





A nosa recomendación é botarlle un ollo ao Portal das palabras


29 de nov. de 2013

10 anos de norma.2

O alumnado de 4º da ESO é o mesmo que hai dez anos comenzou o proceso de aprendizaxe da lecto-escritura no primeiro curso de primaria. Tamén  fixeron dez anos, no pasado mes de xullo as normas RAG. Polo tanto este alumnado é o primero que pasou toda a súa etapa educativa nun sistema educativo rexido polas normas ortográficas do 2003.
E quixemos celebralo, amosando o orgullo de termos unha lingua culta, cunha tradición literaria milenaria recollendo estas foto-ideas. Esperamos que vos gusten.



Podedes dar un paseo por un novo portal sobre as nosas palbras: O portal das palabras

28 de nov. de 2013

10 anos de norma.1

O alumnado de 4º da ESO é o mesmo que hai dez anos comenzou o proceso de aprendizaxe da lecto-escritura no primeiro curso de primaria. Tamén  fixeron dez anos, no pasado mes de xullo as normas RAG. Polo tanto este alumnado é o primero que pasou toda a súa etapa educativa nun sistema educativo rexido polas normas ortográficas do 2003.
E quixemos celebralo, amosando o orgullo de termos unha lingua culta, cunha tradición literaria milenaria recollendo estas foto-ideas. Esperamos que vos gusten.




A LOMCE resta aínda máis galego

Tríptico da Coordinadora Galega de ENDL explicando como afectará a LOMCE ao uso e prestixio do galego no sistema educativo. Cómpre botarlle unha ollada.

27 de nov. de 2013

Falemos galego



Un vídeo máis, e xa van tres, do alumnado de TIC, promovendo o uso do galego. Nesta ocasión a autora é Irene Míguez (1º Bach. Letras)

26 de nov. de 2013

Sobre a violencia de xénero

Hai soamente cinco anos da entrada en vigor da Lei contra a Violencia de xénero. Realmente, unha lei de defensa dos dereitos fundamentais da muller xa tería que ter lugar anteriormente no contexto dunha sociedade profundamente machista e arcaica. Segundo se sinala no texto, o número de vítimas de violencia de xénero aumenta, a pesar de que o goberno afirma que este feito sexa real e acredita a falta de axudas e recursos para mellorar a situación.
Como dicía anteriormente, o feito de ter unha protección para a integridade física e psicolóxica das mulleres debería estar establecido ao longo da historia como un principio fundamental; dado que existe a igualdade dos cidadáns e cidadás ante a leti é impensable o feito de que as mulleres teñan que ser defendidas, a violencia de xénero non debería existir nesta sociedade e, de ser así, debería ser erradicada hai xa moito tempo. Realmente o Goberno non se está volcando nas medidas axeitadas para abolir esta situación; cada vez son máis os casos que se manifestan e as axudas son moi precarias tendo en conta a seriedade do asunto. Evidentemente, o goberno móvese polo feito de limar e depurar a súa imaxe e afirma estar actuando de maneira axeitada pero tanto as estatísticas como os medios de comunicación establecen unha posición contraria a este alegato. É preciso que as grandes institucións se volquen máis no trato destas vítimas que a miúdo non logran sobrevivir ou rematan nun estado verdadeiramente lamentable.

Por Paula Gamallo (2º Bach)

Dillo a quen maltrata

Todos os anos participamos no Concurso de Cartas do Concello de Lalín "Dillo a quen maltrata".
Velaquí a carta coa que participou Isidro Gil Pallares (1º Bach Ciencias) e coa quedou finalist

Para o ratiño Pérez:
 Ola, escríboche porque desta vez non quero as moediñas ou o agasallo de sempre. Desta vez quero que papá volva á casa, xa que non sei por que marchou. A ver, mellor cóntoche a historia enteira: 
Eran contra as nove da noite, eu estaba moi canso e papá non acababa de chegar do traballo. Polo tanto mamá ao ver como a cada pouco se me pechaban os ollos, levoume para a cama, deume un biquiño de boas noites e arroupoume con moito agarimo para que estivese quentiño. 
Pouco despois, uns gritos espertáronme. Acendín a luz do cuarto, puxen as zapatillas e fun para o comedor, a ver que pasaba. Chegara papá, pero espera, que lle acontecía? Estaba como coa cara vermella e non se mantiña de pé ben; e mamá? Por que estaba no chan chorando? Tiña o brazo cheo de mancaduras. Con que se fixera dano? Púxenme a gritar: -Papá, mamá. Que sucedeu? Que sucedeu?
 Ningún me respondeu. Papá reaccionou dispoñéndose a marchar, pero con moi mala sorte tropezou cunha cadeira, que me bateu a min na boca e me fixo caer este dente. Déixocho, pero a cambio ten que volver papá, non sei onde vai, estou preocupado. Mamá dime que foi de viaxe de empresa, pero a min estráñame, aquilo non fora unha despedida normal, como as das outras viaxes.
 P.D.: Non te esquezas de curarlle o brazo a mamá tamén, por favor, que o ten moi mancado.

25 de nov. de 2013

Non son eu

Estamos botando por fóra. Basta ver esta curta de Jean Michel (1º Bach. Ciencias) protagonizada polos seus compañeiros de clase David Varela e Rocío Fernández.

Érguete e fala

Vídeo realizado por Denise Varela, de 1º Bacharelato de Ciencias. Trátase dun traballo para a materia T.I.C. e no que colaboraron moitos compañeiros do seu grupo.

24 de nov. de 2013

Fala galego

Alberto Fariña, alumno de 1º Bacharelato de Ciencias, realizou este vídeo de promoción do uso da lingua galega como parte dun proxecto da materia TIC.

17 de nov. de 2013

A videoconferencia do Día da Ciencia en Galego en Nós TV.



O martes 12 de novembro do 2013 a Coordinadora Galega de ENDL organizou unha vídeoconferencia que foi impartida por Jorge Mira, profesor da USC. O acto chegou a 88 centros de secundaria e que foi vista por 5.500 alumnos. O IES Pintor Colmeiro (Silleda) foi un deses centros. Na nova cadea de televisión Nós TV emitiron a noticia. Velaquí o vídeo. A videoconfencia é un máis dos actos do Día da Ciencia en Galego, unha serie de xornadas de reivindicación do uso do galego para o ensino das materias científicas, en protesta polo decreto para o plurilingüismo e en contra de imposicións e prohibicións para a nosa lingua. E grazas a Miguel por ten a impagable idea de gravar o vídeo.

Día da Ciencia en Galego: a característica de Euler



Co fin de facer público o que é normal nas aulas: que a ciencia é explicada en galego nos centros de ensino galegos, no Colmeiro realizamos varios obradoiros. Entre eles estaba un curioso tema que trataba sobre poliedros. Irene Míguez Caramés, de 1º Bach. Humanidades cóntanos algunhas cousas sobre o tema:

O xoves pasado celebramos no instituto o Día da Ciencia en Galego e por iso hoxe quero falar sobre o matemático mais importa ao largo da historia.
Leonhard  Euler foi un matemáticos e físico Suízo e o principal matemático do século XVIII. A maior parte da sua vida, estuvo en Rusia e en Alemania e realizou grandes aportacións ao mundo das matemáticas. Euler tuvo moitos obstáculos ao largo da sua vida e un deles foi a súa pérdida parcial da visión antes de cumplir 30 anos. Co tempo acabou cunha cegueira total pero isto non impediu que seguise a producir obras matemáticas dado que tiña unha gran capacidade de cálculo mental e unha gran memoría fotográfica, por exemplo sabía de memoría as fórmulas de trigonometría e as primeiras 6 potencias dos primeiros 100 números primos.

Característica de Euler
Unha das principais contribucións de Euler foi esta. En matemáticas as características de Euler son un invariante topolóxico, un número definido que serve para clasificar unha clase de espazos topolóxicos. Escribese normalmente cunha letra grega pero aquí chamareille X.
As características de Euler dun politopo de tres dimensións (poliedro) pódese calcular usando a seguinte fórmula:
 X= C+V-A
Onde C,A eV son os números de caras, arestas e de vértices respectivamente.
Para calquera poliedro que poidamos deformar continuamente ata transformalo nunha esfera temos esta fórmula :
X=C+V-A=2
No colexio construimos unha serie de figuras que se corresponderían con esta última fórmula : Un icosaedro, un cubo, unha pirámide… E comprobamos como todas as figuras cumplían a teoría de Euler. Por exemplo: 
Para o cubo temos: 6-12+8 = 2
Para un tetraedro: 4-6+4 =2 





Kumbarikira


Kumbarikira urupukira
 tsa kumbari utsu ukaima
 kurachi wiri tima tsa katupi
 tsa kumbarikira urupukira
Este exitoso rap dos nenos do pobo kukama kukamiria fai referencia a un relato do urupukira, unha especie de voitre natural do continente Americano: "compañeiro voitre /o meu compañeiro perdeuse/ de día non aparece/ o meu compañeiro o voitre".
Leonardo Tello, director de Radio Ucamara, un medio implicado na dignificación da comarca e na recuperación da lingua kukama-kukuramiria, comenta que "o voitre, é un animal que todos rexeitan. Sucédelle como á lingua indíxena que é considerada pola escola e o goberno como un idioma de salvaxes que se opoñen ao progreso. Os nenos aparecen coa boca vendada pola prohibición de falar a súa lingua e que avergoñados da súa identidade obrigan os seus avós a que tamén a abandonen. Isto sucede desde que a escola e mal chamado progreso chegaron á Amazonía. Deste xeito a xente é máis vulnerable e manipulable ante os poderes económicos que saquean as terras".
Vía IES Pintor Colmeiro

15 de nov. de 2013

Día da Ciencia en Galego: as Torres de Hanói

Co fin de facer público o que é normal nas aulas: que a ciencia é explicada en galego nos centros de ensino galegos, o pasado xoves 07/11/2013, realizamos varios obradoiros. Entre eles estaba un desafío coñecido como o problema das torres de Hanói. Isidro Gil Pallarés de 1º Bach. Ciencias cóntanos algunhas cousas sobre o tema:


As Torres de Hanói: xogo matemático inventado en 1883 polo matemático francés  Édouard Lucas.
 O xogo, na súa forma mais tradicional, consiste en tres variñas verticais, nas que nunha topamos unha “torre” froito de por uns discos en orde crecente dela. E o xogo consiste en transladar esa mesma torre para a 3º variña. Pero coas seguintes normas: 
  • 1. So se pode mover un disco de cada vez. 
  • 2. Non se pode colocar un disco de maior tamaño enriba dun de menor.
  • 3. So podes desprazar o disco que se encontra enrriba de cada variña. 

 Unha das moitas formas de acadar a solución é a seguinte: Partimos do disco mais pequeno que é o “protagonista” desta forma de resolver o xogo, xa que o imos estar movendo constantemente. Movémolo cara a bariña auxiliar. O disco n.o 2 movese a variña de destino. Logo, o disco n.o 1 movese tamén á variña destino para que quede sobre o disco n.o 2. A continuación, movese o seguinte disco da variña orixe, neste caso o disco n.o 3, e colocase na variña auxiliar. Para rematar, o disco n.o 1 volve da variña destino á variña orixe; e repetimos este proceso sucesivamente para rematalo. 

Polo tanto como anteriormente dixen, o truco está no disco máis pequeno. Animo. Que cun par de voltiñas a cabeza, conseguiredes resolvelo.



Día da Ciencia en Galego: a topoloxía

Co fin de facer público o que é normal nas aulas: que a ciencia é explicada en galego nos centros de ensino galegos, o pasado xoves 07/11/2013, realizamos varios obradoiros. Entre eles estaba un sobre o que parecía un desafío imposible. Tratábase de desfacer un nó sen romper as cordas que o formaban. Este tipo de problemas teñen moito que ver cunha parte das matemáticas chamada topoloxía. Román Estévez Tallón de  1º Bach. Ciencias cóntanos algunhas cousas sobre o tema:


A topoloxía e unha rama das matemáticas que se dedica o estudo das propiedades dos corpos xeométricos inalterables por transformacións continuas.
 A topoloxía ten moitas ramas como a topoloxía xeneral a diferencial , alxébrica, etc… Na topoloxía utilízanse úsanse ferramenta como as de grupo, un anel, etc… a topoloxía dos elementos combinados por diversas operacións , xeneralmente non son interpretadas con números. A topoloxía interesase polos conceptos como proximidade números, de buratos, o tipo de consistencia que presenta un obxeto , comparar obxetos e clasificar, entre outros múltiples atributos onde destacan como a conectividade por exemplo un nudo ou unha esfera, a compacidade, a metricidade ou as posibillidades de establecer medidas, etc…. 
A topoloxía ten dous sentidos, un que é o do principio deste texto que e informal e outro culto que se refire a unha certa familia de subconxuntos e conxuntos, esa familia cumpre unhas regras sobre a unión e a intersección

14 de nov. de 2013

Día da Ciencia en Galego: o Cubo Soma


Co fin de facer público o que é normal nas aulas: que a ciencia é explicada en galego nos centros de ensino galegos, o pasado xoves 07/11/2013, realizamos varios obradoiros. Entre eles estaba un sobre unha curiosa figura xeométrica. Samuel Rodríguez, de 1º Bach. H cóntanos algunhas cousas sobre o tema:

Sobre o Cubo Soma podemos decir que é un crebacabezas de sete pezas formadas por non máis de catro cubos iguais inventado polo matemático danés Piet Hein en 1936. Outro matemático, John Conway descubriu que había 240 maneiras distintas de resolver este puzzle, que non se fixo coñecido ata a década dos 70, pero o protagonismo duroulle pouco xa que outo semellante saíu ao mercado desprazando ao noso protagonista. Xa que este puzzle consta de 6 pezas de 4 cubos cada unha e unha de 3 podemos resumilo coa fórmula (6x4 + 3 = 27 ). O obxetivo principal do xogo é facer un cubo de tres cubos de aresta, ainda que coas pezas deste xogo podemos facer figuras coma estas:
Tamén podemos sinalar outo puzzle semellante co que desenvolveremos a fórmula do “cubo dun binomio”



 
Para facer este cubo contamos cun cubo de aresta a, tres prismas de axaxb, outros tres axbxb e un pequeño cubo na esquina superior de aresta b. Con estes magníficos puzzles conseguiremos pasar as longas tardes de inverno ao pé do lume que se nos aveciñan.

12 de nov. de 2013

Día da Ciencia en Galego: o xogo do Nim

Co fin de facer público o que é normal nas aulas: que a ciencia é explicada en galego nos centros de ensino galegos, o pasado xoves 07/11/2013, realizamos varios obradoiros. Entre eles tiñamos unha mesa sobre un xogo ao que case seguramente todos xogáchedes algunha vez. Carlos Mato, de 1º Bach. C cóntanos algunhas cousas sobre o tema:




Neste día da ciencia, encargueime dun xogo moi curioso, o chamado "Xogo do Nim" . Para poder xogar necesitanse 16 fichas, ordenadas en 4 grupos de diferentes cores; os grupos son: un de 7 outro de 5 outro de 3 e outro de 1. Cada xogador pode coller as fichas que queira sempre e cando sexan da mesma cor, o que colla a última ficha perde. Hei de recoñecer que fixen un pouco de trampa porque existe un método baseado nas potencias de 2, que me explicou o profesor de mates, que serve para gañar sempre, pero non o desvelarei aquí, se vos interesa hai moreas de informacion na web sobre el.































11 de nov. de 2013

Día da ciencia en galego. Obradoiros de tecnoloxía



O xoves 07/11/2013 celebramos unha xornada de reivindicación do uso do galego para impartir as materias científicas con varios obradoiros na entrada do insituto.Un deles consistía na exposición de mapas electrónicos e dun robot fotodirixido realizados na aula de tecnoloxía.

Obradoiro de bioloxía: a lingua das bolboretas

O xoves 07/11/2013 celebramos unha xornada de reivindicación do uso do galego para impartir as materias científicas con varios obradoiros na entrada do insituto.
Un deles consistía nun par de observacións ao microscopio.


Observación de schistosomas en cópula
Schistosoma mansoni é unha especie de tramatodos, vermes aplanados parasitarios dos humanos que produce a enfermidade chamada esquistomatosomiase. Distínguese doutros trematodos por ter os sexos separados (a marioría dos tramatodos son hermafroditas).
O ciclo de vida inclúe dous hospedadores: o home (hospedador definitivo) e un molusco (hospedador intermediario.


Observación do aparello bucal dunha bolboreta.
As bolboretas adultas carecen de mandíbulas, excepto nalgunhas familias raras. Teñen unha longa trompa que se enrosca como unha mangueira: a espiritrompa.
A espiritrompa dos lepidópteros está formada a partires das maxilas. Os palpos labiais adoitas estar moi desenvolvidos e os palpos maxilares reducidos.

Ante esta experiencia, non poidemos resistir lembrar o relato de  Manuel Rivas titulado A lingua das bolboretas, do seu libro Que me queres amor?. Non o podedes distinguir nesta foto, pero nos folios que aparecen á beira do microscopio, podíase consultar ese relato.

10 de nov. de 2013

Obradoiros do Día da Ciencia en Galego

O pasado xoves 07/11/2013 sacamos aos corredores do instituto o que debería ser normal acotío en todos os centro de ensino galegos: a mostra de que o galego é útil para impartir materias científico-técnicas. Para divulgalo fixemos este cartel, compárteo.




9 de nov. de 2013

Carteis do Día da Ciencia en Galego 2013

Como o ano pasado, elaboramos en colaboración co ENDL do IES Chano Piñeiro de Forcarei,  unha serie de carteis para divulgar as figuras homenaxeadas na edición do Día da Ciencia en Galego


Florence Nightingale, británica, foi a precursora dos estudos de enfermería e a que dignificou unha profesión desprestixiada. Formada en ciascias e boa coñecedora das matemáticas destacou no campo da estatística, especialmente na creación de sistemas de representación gráfica que usou para demostrar que as medidas de hixiene e tratamento que propugnaba rebaixaban efectivamente as taxas de mortalidade.

Richard Buckminster Fuller é un estadounidense que destacou no mundo da arquitectura e da enxeñería. Na procura de materiais lixeiros para a construción crea a cúpula xeodésica que marcaría todo un fito na arquitectura mundial.
Isaac Díaz Pardo (1920-2012) tivo contacto desde moi novo con personalidades fundamentais da cultura galega: Castelao, Vicente Risco, Otero Pedrayo, Ramón Cabanillas, Blanco Amor. Foi un intelectual galeguista que comenzou o seu compromiso coa participación na campaña a favor do Estatuto de Autonomía do 1936.
Destacou como pintor e como empresario. Puxo en marcha a fábrica de cerámicas de Sargadelos, a editorial Edicións O Castro, o Museo Carlos Maside, o Instituto Galego da Información e o Novo Semininario de Estudos Galegos.











Tamén tivemos expostos nos corredores do centro os carteis elaborados o curso pasado nos que se recollían os aspectos fundamentais das biografías de Ramón Verea e Leonardo da Vinci.