31 de out. de 2014

O Samaín chegou ao Colmeiro

Na entrada do centro colocamos varios paneis para informar sobre o que significa o Samaín. Moitos alumnos de 1º e 2º da ESO tamén nos achegaron receitas de cociña do outono.

30 de out. de 2014

Xosé Rodríguez González (O matemático de Bermés), por Ramón M. Aller

 O primeiro que temos que facer é agradecerlle a Cecilia Doporto que nos achegara información sobre a obra de Ramón M. Aller, especialmente esta publicación que forma parte do libro de José Ángel Docobo Durántez (1991): Las publicaciones científicas del Dr. Ramón María Aller Ulloa, Santiago de Compostela: Universidade.
Ramón María Aller con esta obra eríxese como o gran descubridor de Xosé Rodríguez. No ano 1928 Aller ingresa no Seminario de Estudos Galegos precisamente dando lectura do seu traballo sobre o matemático de Bermés.

29 de out. de 2014

Anotacións sobre o Samaín

Noite de morder mazás de Daniel Maclise
O Halloween ten a súa orixe na festividade céltica coñecida como Samaín (forma galega de Samhain, que deriva do irlandés antigo e significa fin do verán. Os antigos britanos tiñan unha festividade semellante coñecida como Calan Gaeaf. No Samaín celebrábase o final da tempada de colleitas na cultura celta e era considerada como o «Aninovo celta», que comezaba coa estación escura.
Os antigos celtas crían que a liña que liga este mundo co Outro Mundo estreitábase coa chegada do Samaín, permitindo aos espíritos (tanto bos como maos) pasar a través. Os antergos familiares eran convidados e homenaxeados mentres que os espíritos daniños eran afastados. Disque o uso de traxes e máscaras débese á necesidade de facer fuxir os maos espíritos. O seu propósito era adoptar a aparencia dun espírito maligno para evitar ser danado. En Escocia os espíritos foron suplantados por homes novos vestidos de branco con máscaras ou a cara pintada de negro.
O Samaín era un momento para facer balanzo dos suministros de alimentos e do gando para prepararse para o inverno. As cacharelas, como na noite meiga de San Xoán, tamén desempeñaron un papel importante nas festividades. Todos os outros lumes apagábanse e en cada fogar acendíase lume na lareira. Nalgúns lugares de Galicia, como en Tui, até hoxe en día perdura a tradición de acender un tizón o Día de Defuntos para que as ánimas dos devanceiros mortos puidesen quentarse, tradición que é máis común do Nadal galego. Os ósos dos animais sacrificados guindábanse á fogueira.
Outra práctica común era a adiviñación, que a miúdo implicaba o consumo de alimentos e bebidas, e incluso en Asturias celebrábanse banquetes nas tumbas dos devanceiros.

Iconografía para a toponimia

Aquí tedes a iconografía que empregaremos para asentar os topónimos e as lendas no Google Maps dentro do Proxecto Antonio Fraguas.



A xente traballa arreo!!!

O alumnos de 1º da ESO xa están pasando a word os seus microtopónimos e lendas na hora de Proxecto Interdisciplinar coa profesora Fe, de Lingua Galega. 

Ánimo!!!




Xosé Rodríguez González, o matemático de Bermés

 Co fin de divulgar unha figura áínda moi descoñecida a pesar da súa importancia e de ser do concello veciño de Lalín, achegamos unha serie de recursos que nos achegarán á vida e á obra deste matemático da parroquia de Bermés  (Lalín)


Webs  
Xosé Rodríguez González, na Galipedia
Rúa Matemático Rodríguez, 2002, por Carlos Varela en Edugaliza.org  
José Rodríguez González, 2012, por Margarita Barral Martínez no Álbum da Ciencia  
Xosé Rodríguez González, na páxina de Fillos Ilustres do Concello de Lalín

Prensa
 José Rodríguez González. O matemático de Bermés, 27/05/12, por Benito García Carril no Faro de Vigo
José Rodríguez, ´O matemático de Bermés´, 30/06/2013, por Antonio Vidal Neira no Faro de Vigo
O Matemático de Bermés visto por Ramón Aller,05/10/14, por Celia Rodríguez no Faro de Vigo

Blogues:  
José Rodríguez González. O matemático de Bermés., 12/07/12, no blogue Fillos ilustres de Lalín  
D. José Rodríguez González (o matemático de Bermés), 09/08/2014, no blogue A biblioteca de Ánxel Casal  

Documentos:
José Rodríguez González: un Erasmus galego noa albores do século do progreso, 2007, por Mercedes Sampayo Yáñez, do IES Eusebio da Guarda, Revista Gamma nº 7  
El matemático José Rodríguez y la Universidad, por María Ángela Varela Varela, consultar PDF  
A estadía de José Rodríguez González en Alemaña (1815-1817). Tradución dunha publicación súa,2011, por Iván Fernández Pérez na Revista Galega das Ciencias vol. XXX

28 de out. de 2014

Baixa a porcentaxe de galegofalantes en Silleda

O Instituto Galego de Estatística (IGE) publicou novos datos sobre o coñecemento (entender e falar) e uso do galego. Distintos medios debullaron os datos e observaron que houbo un descenso do uso do galego nun 13% entre os anos 2001 e 2011. Paradóxicamente os datos foron anunciados como moi positivos desde a Consellería de Educación celebrando que aumenten os que declaran falar nas dúas linguas.
Os novos datos do IGE non revelan moitas novidades con respecto ao xa coñecido sobre usos da lingua galega. A enquisa reducíase a tres preguntas:
  • Cal é o seu coñecemento do galego? (Enténdeo, Fálao, Leo , Escríbeo)
  •  Cando usa o galego? ( Sempre,Nunca, Ás veces )
  •  Onde o usa? (pode marcar varias opcións) (En familia, Na escola, No traballo) 
A polémica xurde da resposta á segunda pregunta, a do uso do galego. A nota da  Consellería destaca que "aumenta o uso das persoas que se desenvolven habitualmente nas dúas linguas". Significa iso que hai máis xente que habitualmente fala en galego? Sería moi chocante que isto fose así pois outras enquisas moito máis completas, tanto do propio IGE como do Mapa Sociolingüístico de Galicia, revelan que a tendencia ao uso do galego é decrecente. Comentábase, por exemplo, que esta situación podía resumirse diciendo que cada hora o galego perde 3 falantes.
Para comparar os datos ofrecidos estas semanas polo IGE con outra enquisa das mesmas característica temos que remitirnos a outra dese mesmo organismo do ano 2001. Quen elaborou unha excelente comparativa entre os datos obtidos no 2001 e os que se acaban de publicar do 2011 foi Carlos Neira, tanto en varias táboas, como en mapas como o seguinte:
.
Mapas de uso do galego 2001-2011

Moi acertadamente este analista indicaba que os que declaran falar en galego "ás veces" non están dicindo que falan un 50% de galego, polo que o anuncio da Consellería carece do máis elemental, o rigor científico, e está cargado, pola contra de manipulación informativa partidista.

Datos de Silleda
Concretando no caso de Silleda, a consulta dos números que nos ofrece o IGE ofrece unha redución dun 15,38% entre os anos 2001-2011 na poboación do concello que responde que sempre usa o galego. Estes datos son bastante coherentes cos resultados do estudo sociolingüístico que realizamos no centro o curso pasado, un documento, no que por certo, facíamos referencia aos resultados do IGE do 2001.
Para completar eses datos fixemos unha comparativa entre o uso da lingua falada en Galicia, na zona nororiental de pontevedra, a lingua de uso dos pais segundo os alumnos do centro e a lingua do propio alumno. Nestes dous últimos grupos a suma de "sempre en galego" e "máis galego ca castelán" dábanos resultados dun 75,29% e 75,86%. Isto lévanos a reafirmarnos en que a resposta á enquisa do IGE como falantes "sempre" de galego non significa monolingüismo en exclusiva, senón que recolle tamén unha boa parte de falantes maioritarios de galego.

24 de out. de 2014

Día da ciencia en galego.5


Este ano xa estamos na V edición do Día da Ciencia en Galego. Trátase dun aniversario que non quixéramos celebrar pois iso significa que continúa a manterse a prohibición de impartir as clases de ciencia e tecnoloxía en galego.
Na convocatoria deste ano as figuras homenaxeadas son Isaac Newton e o matemático da parroquia lalinense de Bermés, Xosé Rodríguez González.

10 de out. de 2014

Cartaz do proxecto didáctico Antonio Fraguas

O 6 de outubro colocaronse uns carteis en cada unha das aulas do Instituto así coma un roll-up no hall do mesmo publicitando o premio conseguido, con vistas a que o alumnado sempre teña presente o traballo a desenvolver. Do mesmo xeito, o cartaz do hall serve para publicitar o proxecto entre os pais e persoal alleo ao centro.