31 de xan. de 2014

O galego, unha carreira de fondo... ou con obstáculos?

Volvemos a ser noticia na prensa escrita. Na edición comarcal do Faro de Vigo publicouse con data 30/01/14 un artigo titulado "O galego, unha carreira de fondo".
Unha mágoa que non saíra nada da decepción que supón para nós que a SXPL non convocara este ano as axudas aos proxectos de innovación para o fomento do galego. Parece que a carreira de fondo é tamén con obstáculos.
Reproducimos aquí o artigo:

A perda de galegofalantes segue preocupando ao Equipo de Normalización Lingüística do IES Pintor Colmeiro, que actualiza o estudo sobre o uso da lingua realizado en 2012

30 de xan. de 2014

Clases sen fume

En colaboración co Departamento de Orientación organizáronse unhas xornadas de "Clases sen fume", co fin de concienciar ao alumnado dos peligros do tabaco.
Entre as actividades realizadas estivo a elaboaración de carteis cun lema. Velaquí unha escolla de tres traballos que quedaron moi ben.



29 de xan. de 2014

Sabela González na súa visita ao Colmeiro

Sabela González (Burela, en 1981) veu ao noso centro a falarnos do seu primeiro libro, Bágoa de Lúa
Estudou Tradución e Interpretación,. É ilustradora da  Revista Dot  e mantén o blogue Gramática de Corpos

Precisamente no seu blogue fala desta visita que é a súa primeira experiencia en solitario presentando o seu traballo:


Aínda custa un chisco falar do que unha escribe e ir fiando como naceu a historia, como logrou ser un libro, por que escribo (por que fago calquera outra cousa que fago?), pero disfrútase moito tendo as reaccións e as opinións de lectores e lectoras tan preto. Puiden contar máis cousas de como naceu o reino de Landereina, os nomes cos que tanto vos toleo, o brasón que decora a portada do libro... E puiden tomar moitas notas mentais de como mellorar o meu discurso para o futuro, para pasar desta versión en beta, esta versión de probas, a unha charla algo mellor feitiña. Por iso, pido desculpas pola inexperiencia e agradézovos a oportunidade.
E fainos unha crítica, da que debemos tomar apuntes para vindeiras visitas de escritores:

Non houbo moitas preguntas, e iso, crédeme, fai máis difícil sacar historias que contar



28 de xan. de 2014

Análise sociolingüística do IES Pintor Colmeiro

Lembrades todos eses cuestionarios que cubríchedes nas primeiras semanas do curso?. Velaquí están os resultados... xunto con algo máis. 
Traballiño custou. Esperamos que sexa a base do traballo para a normalización do centro e o seu contorno nos vindeiros anos.

26 de xan. de 2014

As Ferreiras en Botóns

Con estas palabras o portal educativo Botóns facía mención a dous dos mellores traballos que estamos levando a cabo este curso: a Radio Colmeiro e o estudo sobre a toponimia do concello de Silleda:

Seica a profesora de filosofía comentou que cando o ánimo anda baixo, comer leituga axuda e comer chocolate non. Pero se vostedes queren un antidepresivo efectivo, cóntanos as rapazas de Radio Colmeiro, o mellor é a música, prender a radio e deixarse levar pola música. Así nolo contan desde a sección de consellos e curiosidades, Irene Míguez, Antía Buján e Denís Varela, os locutores do primeiro programa de Radio Colmeiro, na rede desde o pasado mes de decembro.
 Agradecémoslles infititamente a referencia pois Botóns tamén é para nós un facho que alumea os camiños da educación

23 de xan. de 2014

22 de xan. de 2014

O traballo de toponimia no Faro

Na edición comarcal do Faro de Vigo, o 03/01/14 publicáronse dúas  referencias ao traballo que estamos a realizar no Equipo de Normalización sobre a toponimia do concello.

 Como as publicacións están en castelán (evidencia do moito que queda por andar no camiño da normalización) achegámosvos unha versión dos artigos en galego. A primeira:

A Finca do Culebral, O Pozo da Cobra ou o Camiño dos Verdadeiros e dos Falsos, en Laro, só son tres exemplos dos microtopónmos do Concello de silleda catalogados por alumnos do instituto Pintor colmeiro da localidade participantes no estudo sobre toponimia menor posto en marcha polo Equipo de Normalización Lingüísstica do centro. O traballo está en fase de inici e serviá para completar o informe sobre macrotoponimia local publicado xa na primavera do 2012.
Neste caso trátase de catalogar nomes relativos a camiños, prados, fontes e outro tipo de enclaves da xeografía trasdezana. Os alumnos traballan sobre unha ficha que inclúe o nome, o lugar e a parroquia no que se atopa, o autor ou autores da recolleita, a identidade da persoa que aporta devandito topónimo, fotografías e posibles relatos, lendas ou outro tipo de explicacións vinculadas. "Non só  nos interesan interesan os nomes, senón a tradición asociada a eles", explica o profesor Xoán Carlos García Porral. Así, sobre a Leira do Culebral cóntase que existían "millóns e millóns" de culebras e unha pedra que evitaba que baixasen á aldea de Galán. Ao Camiño dous Verdadeiros e dous Falsos só lograban acceder quen nunca cometera ningún pecado, e no Pozo dá Cobra relata o imaxinario popular que existe unha serpe de dez metros capaz de hipnotizar aos veciños.
O centro, que completa o estudo de campo dos escolares cunha localización de cada lugar no Sixpac, pediu a colaboración das asociacións culturais do municipio para que fagan máis achegas e poder así conseguir un estudo o máis completo posible. Coto do Castelo de Grava xa entregou unha lista con máis de cen nomees, que agora completarán os alumnos. Diego Frade, un veciño de Ponte que xestiona un blogue, tamén aportará outros 200, e non se descartan máis colaboracións veciñais.

E a segunda:

Dúas alumnas que en abril de 2012 cursaban primeiro de Bachillerato no instituto trasdezano foron as encargadas de elaborar un estudo sobre a toponimia maior, catalogando todos e cada un dos lugares das 33 parroquias silledenses. Aínda que desde o Concello barallaran a posibilidade de elaborar unha publicación dixital, o proxecto está parado. No entanto, pode consultarse, do mesmo xeito que os primeiros resultados do iniciado agora sobre toponimia menor, nas Ferreiras, o blogue do centro.

Descubre Moalde


Escenas de Moalde recollidas para o Programa de Excelencia.

20 de xan. de 2014

Santiago Lopo estivo connosco


Engadimos esta entrada con moito retraso xa que por esas datas andabamos petados de traballo e fomos adiando esta nota semana a semana. Pero por fin:

O 27 de novembro visitounos Santiago Lopo . O encontro estivo dirixido ao alumnado de 2º de Bacharelato, xa que o curso pasado leron o seu libro “Hora zulú” publicado pola editorial Galaxia. O autor falounos de como este libro supuxo unha reflexión sobre o tempo que nos controla, debido a iso o libro recolle historias diferentes e momentos distintos, xa que estamos todos no mesmo planeta aínda que o sol marque o tempo e nós midamos o tempo segundo a luz solar. Un tempo que queremos ralentizar ou acelerar sen conseguilo. E esa idea fixa do ser humano por conquistar o tempo levouno, precisamente, a escribir este libro.
Lopo tamén reflexionou sobre como hai sociedades que están menos controladas polo tempo ca nós, como algunhas tribos brasileiras ou nas zonas rurais, onde aínda seguen importando máis as estacións.



Outros libros do autor:

  •  “Gamer Over” 
  • “Peaxes” (ambos en xerais)



9 de xan. de 2014

Coñecer a Rosalía de Castro no IES 'Pintor Colmeiro'

Coñecer a Rosalía de Castro no IES 'Pintor Colmeiro' é o título dun artigo escrito pola profesora Gracia Santórum que aparece no último número da Revista Galega de Educación.
Así é como se presenta o artigo:

Non semella doado conseguir a participación activa de todo o alumnado e profesorado nunha iniciativa especial que se pretende desenvolver nun centro educativo. As dificultades acrecéntanse cando procuramos a sinjgularidade desde a íntima colaboración das diferentes disciplinas ou a distinción desde o convencemento da necesaria integración de quen acaba de chegar ao centro e aínda non deixou de ser un estraño descoñecido. Mesmo así, o pólo de atracción rosaliano axúdanos no noso proxecto e o centro todo acaba por sentir, ler, cantar e visibilizar á escritora.
No artigo faise referencia ás actividades que realizamos para celebrar o Día de Rosalía no noso centro e inclúense  ligazóns ao noso blogue:

Quíxente tanto meniña,
Día de Rosalía: decorando o centro
Día de rosalía 2013

1 de xan. de 2014

09.En galego, por que non?

Boletín que trata contra os prexuízos e as simplificacións sobre a lingua galega da autoría do profesor da USC Manuel Núñez Singala.
Ten material que permitiría preparar sesións tratando diversos prexuízos sobre o uso das linguas.
Pode descargarse o pdf desde aquí

08.O castelán, lingua de pobres nos Estados Unidos


 De como unha lingua normalizada e maioritaria pode ser minorizada. Comparativa entre a situación do castelán en Estado Unidos e a doutras linguas coma a galega dentro do seu propio territorio.

07. "Vivir cada día" nos anos 70

O blog "Friol:Algo máis que pan e queixo" recupera esta reportaxe emitida pola TVE nun programa chamado "Vivir cada día" no ano 1979. Neste documental podemos ver como era  a vida dunha escolar no Friol de fins dos setenta.
Trátase de que o vexades cos vosos pais e que comentedes o que se ve no documental. Recordan os vosos pais esta etapa tal e como se describe no vídeo? Que comentarios podedes facer sobre o uso da lingua por parte dos distintos protagonistas desta historia?

06. Lingua de reis, lingua do pobo

Capítulo 5 da serie da TVG "Historias de Galcia". No propio web da TVG ofrecen un breve resumo do capítulo:
O rei Xoán Carlos diríxese en galego ao Apóstolo Santiago na Ofrenda do 25 de xullo, na Catedral de Santiago. Oito séculos antes, Afonso X escoitaba na Corte de Castela unha das cantigas que el compuxera, interpretadas por un xograr, xa que o monarca viña de asinar a orde que lle daba ao castelán o rango de lingua oficial da Corte. Este novo documental de Historias de Galicia, que dirixe Xosé M. Vega e presenta Xosé Barato, fai unha retrospectiva desde a Idade Media e ata o século XIX, tempo durante o cal o galego foi só unha lingua de labregos e mariñeiros, perseguida polo poder centralizador, desprezada polas clases dirixentes e identificada co atraso.
O rexurdir literario do idioma a partir da segunda metade do XIX estivo na base dunha nova conciencia de país, que identificou a lingua como o principal sinal de identidade do pobo. A fundación das Irmandades da Fala significou a superación da indefinición ideolóxica do nacionalismo e o desenvolvemento pleno do concepto de Galicia como nación. Pero a insurrección fascista do 36 e a instauración da Ditadura significou a uniformización política e lingüística do Estado español pola forza e o galego pasou a ter a consideración de dialecto.
Hoxe o galego é, co castelán, lingua oficial de Galicia; é un patrimonio que aínda se comparte cos veciños dos territorios que un día conformaron o Reino de Galicia.




05. A memoria da lingua

20 entrevistas a persoas de diferentes idades e condicións sociais aproxímannos á memoria histórica da lingua galega. Unha nova perpectiva para ollar o galego e para sacar do esquecemento a situación de represión que viviu e vive a nosa lingua. A través da historia viva das súas protagonistas achegámonos ao pasado máis recente da lingua galega e tamén á situación actual que está a vivir.



A memoria da lingua from as candongas do quirombo on Vimeo.


Algunhas das entrevistas usadas no documental poden verse nos seguintes vídeos,  recollidos na súa maior parte do blogue As candongas do quirombo


A memoria da lingua
O que nos conta Luz Fandiño é a memoria da lingua


Muller e lingua
Os estudos sociolingüísticos hoxe en día seguen amosando que a xente penaliza o falar galego e o acento galego, sobre todo se quen fala é unha muller.Conversamos desta volta, con Goretti Sanmartín.




A lingua na CRTVG
Begoña Caamaño leva 20 anos traballando para o ente público e agora ofrécenos as súas reflexións en torno á radio e á lingua.




A represión lingüística
 Pilar Barral fálanos como sentiu nas súas carnes a presión da sociedade por falar galego



A toma de conciencia dos castelán falantes
Cristina Brión Calo, español falante procedente dun entorno galego falente, consciente da represión xeolingüística que soportaron as súas compañeiras de pupitre e da que ela “se salvou”




“Non sei falar en castelán e tampouco sei escribir en galego”
Dolores Blanco é o exemplo dunha galegofalante que foi escolarizada en castelán alá polos anos 60. Agora, pasado o tempo, fai unha reflexión interesante sobre o coñecemento das lingua, e sobre como chegou ao acceso do galego a través da escolarización das súas crianzas. A situación que viviu Dolores é unha situación que ten en común con moita xente da súa idade.




A problemática de educar ás crianzas en galego
Na entrevista con Pepe Cabido falamos da súa perspectiva como pai. Nela, pon de manifesto a súa preocupación por non poder escolarizar ás súas crianzas en galego no sistema público. A falta de escolas infantís e dunha educación en primaria en galego pon de manifesta a falta de normalidade lingüística no noso país.




O galego na ditadura
Marisa Beiro, unha muller de 67 anos que reflexiona sobre o prestixio da lingua galega nos anos posteriores á guerra civil.





A diglosia na xuventude
Fani é dunha familia galegofalante pero tamén utiliza o castelán en moitas situacións. Unha delas foi a realización do seu traballo de fin de máster. Optou, por escolla propia, por facelo en castelán para poder ter máis difusión no seu eido profesional




"Se cambias de lingua, cambias de vida"
Sechu Sende, profesor e escritor compremetido coa lingua, que como neofalante, pasar a falar galego supuña para el posicionarse como loitador ante as inxustizas dun mundo que non lle gustaba. Así, utilizar o galego vai parello coa defensa da natureza, co feminismo e con todas as inxustizas.

04. Principais fenómenos das linguas en contacto

Vídeo didáctico para introducir os principais fenómenos que se dan nos contextos de contacto entre linguas: linguas maioritarias/linguas minoritarias; linguas dominantes ou hexemónicas/linguas minorizadas; linguas oficiais/linguas non oficiais; conflito lingüístico; bilingüismo e diglosia; e prexuízos lingüísticos.
Autor: Luciano Fernández.
Principais fenómenos das linguas en contacto from xanocebreiro on Vimeo.

03. Gran Hermano: 'Autoxenofobia'

Vídeo-montaxe que compara a actitude acomplexada da protagonista cos resultados do célebre experimento The Clark doll experiment. Prexuízos lingüísticos vs prexuízos raciais.
Autoría: Xosé María Moreno (IES de Beade de Vigo).

02.Gran Hermano 2011: 'Hablaba gallego, que bajón!!!'

Proposta de actividades de Pilar Ponte Patiño a través da análise do vídeo "O galego e a galegofobia no programa Gran Hermano 2011".

1. Toma nota dos dos principais prexuízos lingüísticos que se identifican nesta presentación:


Os PrexuíZos LingüíSticos from ecursocig

2. Mira o vídeo e identifica os prexuízos que a concursante expresa nesta gravación: 

3. Contesta a estas cuestións:
  • Compartes algún ou algúns destes prexuízos? 
  • Por que cres que ao ler un texto en galego di que o vai traducindo?
  • A situación escolar que describe cres que respecta a legalidade escolar en canto ao tratamento de linguas en Galicia no ensino nos últimos anos?
  • Analiza as reaccións da súa interlocutora. Atopamos algún tipo de prexuízo na interlocutora? 
  • A visión que dá a protagonista da situación lingüística da mocidade galega cres que responde á realidade? Cal é a conclusión final da protagonista? Consideras coherente a conclusión á que chega co seu discurso anterior? Xustifica a túa resposta. 
  • Cambiou a imaxe previa que tiñas desta concursante de GH despois de ver o vídeo? En que sentido? Xustifica a túa resposta. 
  • Cres que poderíamos atopar este tipo de intervencións en concursantes procedentes doutras comunidades autónomas? Por que? 
  • Como galega ou galego, que sentes despois de ver este vídeo?

01.Linguas cruzadas

En que idioma fala a mocidade e por que? Perduran os estereotipos? Existe conflito por culpa da lingua? Que lle falta ao galego para estar normalizado? Este documental afonda na cuestión sociolingüística a través da xente nova, da primeira xeración da historia que tivo o galego como lingua oficial, co convencemento de que as experiencias e opinións desta xeración son clave para entendermos o estado actual da lingua e os retos para o futuro. Dirección: / Mónica Ares / María Yáñez








De seguido presentamos unha unidade didáctica elaborada pola experta en prexuízos lingüísticos Ana Iglesias, da Universidade de Vigo. Estre documento permite traballar na aula o documental Linguas Cruzadas. Estrutúrase en dúas partes: caderno do alumnado e caderno do profesorado. A primeira propón entretidas actividades de reflexión lingüística para o alumnado, destinadas a poñer de relevo – e desmontar posteriormente- estereotipos e prexuízos que dificultan o uso normal da lingua. O caderno do profesorado ofrece información e respostas sobre as actividades suxeridas.